Cha mẹ có nên cho bé ăn dặm trước 6 tháng tuổi?

Thứ ba - 06/08/2013 21:33
Thông thường bé 6 tháng trở lên mới ăn dặm, tuy nhiên nếu bé nhà bạn có những dấu hiệu sau thì mẹ hoàn toàn có thể cho con ăn dặm sớm.Chào bác sĩ, bé gái nhà em đã được 4 tháng 5 ngày. Bé nặng 6,7kg và cao 64cm. Cân nặng và chiều cao của bé như vậy có tốt không? Bé đã biết nhìn miệng rồi chóp chép, nuốt nước bọt khi thấy người lớn ăn từ lúc 3 tháng. Người nhà em cứ hỏi sao không cho cháu ăn?Trả lời:Theo khuyến cáo của tổ chức y tế thế giới thì bé 6 tháng...

Thông thường bé 6 tháng trở lên mới ăn dặm, tuy nhiên nếu bé nhà bạn có những dấu hiệu sau thì mẹ hoàn toàn có thể cho con ăn dặm sớm.


Chào bác sĩ, bé gái nhà em đã được 4 tháng 5 ngày. Bé nặng 6,7kg và cao 64cm. Cân nặng và chiều cao của bé như vậy có tốt không? Bé đã biết nhìn miệng rồi chóp chép, nuốt nước bọt khi thấy người lớn ăn từ lúc 3 tháng. Người nhà em cứ hỏi sao không cho cháu ăn?

Trả lời:

Theo khuyến cáo của tổ chức y tế thế giới thì bé 6 tháng mới nên ăn dặm, tuy nhiên tuỳ theo từng trường hợp cụ thể thời gian có thể xê dịch một chút. Tuy con em mới bước sang tháng thứ 5 nhưng bé lại có những dấu hiệu có thể cho ăn dặm được như nhìn người lớn ăn, miệng chóp chép, nuốt nước bọt chứng tỏ bé đã sẵn sàng ăn dặm, nhất là nước bọt bé tiết nhiều có nghĩa là bé đã có thể tiêu háo được tinh bột (nước bọt chứa men amylaza tiêu hóa tinh bột ), cháu lại ăn sữa công thức, không bú mẹ thì cũng có thể cho ăn sớm 1 chút.

Hiện nay cân nặng chiều cao của bé hoàn toàn bình thường, cháu phát triển tốt. Bây giờ có thể tập cho bé ăn dặm được, lúc đầu ăn loãng sau đó tăng dần lên, những ngày đầu có thể tập cho bé ăn chút quả xay hoặc nạo thìa chuối, đu đủ, khoai tây nghiền nát trộn sữa sau đó tập cho ăn bột ăn liền hoặc bột ngọt nấu xong trộn sữa bột. Sau đó tập ăn bột trứng, bột thịt, khi bé tròn 7 tháng mới nên ăn bột tôm, cua, cá...

Một nguyên tắc cần nhớ khi cho con ăn dặm là tập cho bé ăn ít một sau đó tăng dần lên, lúc đầu ăn bột xay nhuyễn sau chuyển thô dần, chuyển dần từ lỏng xang đặc, tập dần cho bé ăn đa dạng các loại thực phẩm.

dấu hiệu nhận biết bé có thể ăn dặm 1

Cho bé ăn dặm trước 6 tháng tuổi có được không?


Ăn dặm hay còn gọi là ăn sam, ăn bổ sung, là cần thiết đối với trẻ được 6 tháng tuổi vì đến độ tuổi này, sữa mẹ không còn đáp ứng đủ cho nhu cầu dinh dưỡng của trẻ nữa.

Nếu các mẹ cho trẻ ăn thêm quá sớm (trước khi trẻ được 6 tháng) sẽ không tốt cho đường tiêu hóa, còn nếu cho trẻ ăn sam quá muộn sẽ dễ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng.

6 tháng tuổi, trẻ bắt đầu có biểu hiện thích thú khi cho các thức ăn không phải là chất lỏng vào miệng. Đa số trẻ bắt đầu mọc răng, biết sử dụng lưỡi để di chuyển thức ăn trong miệng và có khả năng cử động hàm để nhai. Lúc này, bộ máy tiêu hóa của trẻ đã phát triển hoàn thiện hơn, có khả năng tiêu hóa thức ăn đặc. Vì thế, đây là thời điểm thích hợp nhất để các bà mẹ bắt đầu cho trẻ ăn dặm.

Nếu cho trẻ ăn bổ sung quá sớm sẽ không có lợi cho cả mẹ và con vì hệ tiêu hóa của bé dưới 6 tháng chỉ chấp nhận và thích hợp với việc tiêu hóa các thức ăn lỏng như sữa mẹ. Nếu thức ăn bổ sung chế biến ở mức độ lỏng như sữa mẹ thì thường có giá trị dinh dưỡng thấp hơn sữa mẹ, không đủ để đảm bảo cho sự phát triển bình thường của trẻ.

Ăn dặm sớm cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là bệnh tiêu chảy vì thức ăn bổ sung không có những yếu tố kháng khuẩn, yếu tố tăng cường miễn dịch và không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm như sữa mẹ.
Các loại ngũ cốc, rau quả từ thức ăn bổ sung cũng có thể làm hạn chế việc hấp thụ sắt trong sữa mẹ, dễ gây thiếu máu cho trẻ. Ngoài ra, khi trẻ ăn dặm sớm, thường giảm bớt số bữa bú mẹ, gây giảm bài tiết sữa mẹ, người mẹ dễ có thai trở lại và tăng nguy cơ đẻ con thấp cân.

Ngược lại, nếu ăn bổ sung quá muộn, trẻ thường bị thiếu dinh dưỡng do đậm độ các chất dinh dưỡng trong thức ăn lỏng không đủ đáp ứng nhu cầu hàng ngày của bé 6 tháng tuổi, làm cho trẻ chậm lớn (thiếu cân, giảm chiều cao) và dễ bị mắc bệnh.

dấu hiệu nhận biết bé có thể ăn dặm 2

6 điều các mẹ cần lưu ý trước khi cho con ăn dặm


1. Nên cho trẻ ăn dặm từ tháng mấy?

Câu trả lời là không nên cho trẻ ăn dặm trước khi trẻ được 6 tháng tuổi. Nhiều bà mẹ nghe theo các kiến thức trước kia, luôn có xu hướng muốn cho con “biết chạy” trước khi “biết bò” với hi vọng con không thua kém bạn bè. Mới tháng thứ 4, các bà mẹ đã muốn cho con bắt đầu làm quen với món ăn dặm. Điều này hoàn toàn không tốt cho trẻ vì cơ thể trẻ chưa có đủ các chất men cần thiết để tiêu hóa những chất ngoài sữa mẹ. Tuy nhiên, nếu trẻ có bú sữa ngoài (không bú mẹ hoàn toàn) thì bạn có thể cho trẻ làm quen với món ăn dặm sớm hơn một chút, vào khoảng tháng thứ 5.

Cũng không nên cho trẻ ăn dặm quá muộn, với suy nghĩ rằng cho con bú sữa mẹ càng lâu càng tốt. Sau 6 tháng tuổi, sữa mẹ không đủ sức đáp ứng hoàn toàn nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ nữa. Trẻ có thể bị đứng cân, tăng trưởng chậm nếu không “quen” với việc ăn dặm kịp thời.

2. Nên cho trẻ ăn dặm những gì?

Để chuẩn bị cho quá trình ăn dặm của trẻ, từ cuối tháng thứ 4, bạn nên bắt đầu cho bé “nhấm thử” những vị món này món kia ngoài sữa mẹ. Lưu ý, chỉ “nhấm thử” chứ không “ăn”. Nghĩa là ví dụ thỉnh thoảng, bạn có thể chấm một chút xíu nước súp trên đầu muỗng và chạm vào môi bé một cái. Những lần “nhấm thử” này ít đến nỗi sẽ không gây bất kỳ ảnh hưởng nào đến hệ tiêu hóa của trẻ. Nhưng cái được rất lớn là trẻ sẽ dần ý thức được rằng có những cái “gì đó” ngoài hương vị sữa mẹ bình thường.

Từ tháng thứ 5 hoặc 6, bắt đầu cho trẻ ăn dặm theo công thức: từ loãng đến đặc, từ ít đến nhiều, từ ngọt đến mặn. Ban đầu, bạn có thể cho con ăn từng chút ít trái cây nghiền thật nhuyễn như đu đủ. Khi bắt đầu với bột, chén bột chỉ bao gồm 2 muỗng bột trong 200ml nước. Lưu ý là khoảng thời gian này, nước dùng để pha bột nên là nước trong hoàn toàn. Chỉ nêm thêm một chút xíu nước mắm nhạt, không dùng bột nêm, không dùng nước thịt để nấu bột.

3. Bột ăn dặm của trẻ bao gồm…?

Nếu bạn mua được loại bột ăn dặm uy tín bên ngoài thị trường, đảm bảo cung cấp đầy đủ chất cho trẻ thì cũng khá yên tâm. Trong trường hợp muốn tự nấu các món ăn dặm cho con, bạn cần đảm bảo món ăn dặm phải bao gồm đầy đủ 4 nhóm:

Bột đường (gạo, bắp, khoai…).
Ðạm (thịt, cá, trứng, tôm, cua, đậu…): Trong mỗi chén bột cần 1 muỗng canh thức ăn giàu đạm.
Dầu ăn: Rất cần cho sự phát triển của não bộ, cung cấp nhiều năng lượng, giúp hấp thu các vitamin tan trong chất béo đồng thời làm cho chén bột mềm, dễ nuốt. Mỗi chén cho 1 muỗng canh dầu. Ở tuổi của bé, bạn nên cho bé ăn dầu từ hạt như dầu cải, dầu mè, dầu nành, dầu hướng dương hoặc dầu ô-liu.
Rau: Cung cấp vitamin và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể, đồng thời cung cấp chất xơ giúp tránh táo bón. Mỗi chén cần 2 – 3 muỗng canh rau.

Bạn lưu ý là cần thường xuyên đổi món cho trẻ, giúp trẻ ăn ngon miệng. Không nên nấu một nồi cháo ăn cả ngày, hâm đi hâm lại, cháo sẽ mất vitamin và cũng không còn thơm ngon. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng chính những nguyên liệu đi chợ mỗi ngày của mình, chịu khó nấu đổi món cho trẻ 3 bữa/ngày.

4. Món ăn dặm của trẻ nên dùng “nước” hay “cái”?

Rất nhiều bà mẹ Việt Nam cho rằng khi dùng thịt, cá, tôm, xương… hầm nhừ thì toàn bộ chất dinh dưỡng, tinh túy sẽ nằm trong nước hầm. Cho con ăn nước này là đã tốt rồi. Có bà mẹ suốt giai đoạn con 6-7 tháng chỉ cho ăn toàn một món cháo nấu loãng, nghiền nhuyễn, trộn với nước hầm.

Thực tế cho thấy, nước hầm chỉ cho vị ngọt và mùi thơm nhưng lại không có giá trị dinh dưỡng bao nhiêu. Các chất xơ trong rau củ rất cần cho trẻ, cũng như các “xác” thịt cá mới đủ khả năng cung cấp dưỡng chất cần thiết cho bé yêu của bạn. Bạn nên băm nhuyễn, nghiền nhỏ các loại “xác” này, nấu thật mềm cho trẻ ăn cả “cái”.

5. Không nên lạm dụng “xay” sinh tố!

Các chất xơ trong rau củ rất cần cho trẻ, cũng như các “xác” thịt cá mới đủ khả năng cung cấp dưỡng chất cần thiết cho bé yêu của bạn.

Bạn chỉ nên cho trẻ ăn thức ăn xay nhuyễn vào giai đoạn tập ăn dặm đầu tiên. Khi răng của trẻ mọc đủ dần, không nên cái gì cũng xay nhuyễn cho con vì sợ con tiêu hóa không tốt nữa. Thói quen đó của mẹ có thể khiến bé chỉ biết nuốt trọng, không chịu nhai, không có thói quen dùng răng hàm nghiền thức ăn.

Độ 7-8 tháng, bé đã có thể ăn được cháo nhuyễn rồi. Đến 12 tháng thì đã có thể làm quen với cháo nấu còn hạt. Bạn cần nắm được “lịch trình” này để thay đổi dần thức ăn theo hướng tập cho con nhai dần. Vào thời điểm trẻ được 7 tháng, đã không nên dùng máy sinh tố nữa mà nên rây cháo qua lỗ rây, để có một chút “lợn cợn” giúp trẻ làm quen thay vì mọi thứ được nhuyễn nhừ hết cả.

6. Và cuối cùng, đừng chỉ là… cà rốt, khoai tây!

Rất nhiều bà mẹ, khi nghe nhắc đến rau củ, chất xơ thì chỉ nghĩ đến… cà rốt và khoai tây. Có nhiều trẻ khi bác sĩ hỏi đến thì mới phát hiện chỉ ăn toàn cà rốt, khoai tây chứ không được “nhấm” đến bất kỳ loại rau nào khác trong quá trình ăn dặm. Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận một thực tế rằng khoai tây, cà rốt cung cấp cho trẻ nhiều bột đường nhưng lại không đủ vitamin cần thiết. Vì vậy, khi bác sĩ nhắc bạn rằng nên bổ sung rau thì hãy nghĩ đến những loại rau mềm như mồng tơi, cải xanh… chứ không phải chỉ là khoai tây, cà rốt. Cũng cần nhắc thêm bạn một điều là mỗi lần nấu cháo hay bột cho trẻ ăn dặm, chỉ nên sử dụng một loại rau chứ không nên kết hợp kiểu “tả pín lù”, trẻ sẽ không thích nghi được mùi trộn lẫn khó chịu ấy.