Làm cha mẹ

Ba mẹ nên làm gì để chuẩn bị tâm lý cho trẻ vào lớp 1

Thứ năm - 22/06/2017 12:25

Mỗi một hành trình đều cần có những hành trang thiết yếu đi theo. Bước vào lớp 1 cũng được coi là một hành trình lý thú trong cuộc đời của trẻ. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng cảm thấy tự tin để bước vào những hành trình như thế. Vì thế, một trong những yêu cầu quan trọng để giúp trẻ vào học tốt chương trình tiểu học, các bậc cha mẹ cần chuẩn bị cho trẻ các điều kiện về thể chất, trí tuệ, tình cảm – xã hội, ngôn ngữ, một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập. Nếu ngay từ đầu con đã háo hức đi học, cả một năm học phía sau của con sẽ rất nhẹ nhàng.

1. Các sai lầm cần tránh khi trẻ vào lớp 1

Không chuẩn bị tinh thần cho bé

Khi vào lớp một, bé sẽ được giáo dục trong một môi trường hoàn toàn mới, vì thế nếu bạn đột ngột cho bé đến lớp mà không chuẩn bị trước tâm lý cho bé thì bé rất dễ bị hụt hẫng và cảm thấy sợ hãi. Công việc mà các bậc phụ huynh nên làm trước khi đưa trẻ đến trường là “làm công tác tư tưởng” để bé cảm thấy hào hứng để được đi học. Ví dụ bạn có thể nói với trẻ rằng cô giáo rất yêu trẻ con, có rất nhiều bạn bè chơi cùng…Ngoài ra bạn có thể chỉ cho bé thấy, các anh chị học trên đường, đưa bé đi mua sách vở, đồ dùng học tập trước khi đi học.

Phó mặc việc học cho nhà trường

Đúng là nhà trường giữ vai trò to lớn trong việc giáo dục trẻ, nhưng sau giờ học, bố mẹ vẫn là người gần gũi, tạo cho trẻ những thói quen và nhận thức. Chính vì thế, nếu bạn muốn trẻ cảm thấy thích thú khám phá cuộc sống xung quanh thì hãy tạo ra cho bé những tình huống có vấn đề để khơi dậy trong các em những suy nghĩ, phân tích và tìm cách giải quyết. Điều đó có nghĩa, bạn phải nuôi dưỡng được hứng thú để tìm hiểu, học hỏi mọi thứ xung quanh một cách lâu bền.

Tạo cho trẻ tâm lý không thích đi học

Bạn có bao giờ suy nghĩ, trẻ đến trường mỗi ngày vì nghĩa vụ hay vì sự yêu thích được đi học? Bạn có thể dễ dàng nhận thấy, nhiều trẻ thường tỏ ra không thích đi học, bé thường quậy phá khi đến lớp, tìm lý do để trốn học. Tại sao lại như vậy? Đơn giản chỉ là bé cảm thấy những gì bé học được khi ở nhà là đủ rồi. Lòng ham muốn được đi học ở trẻ chỉ nảy sinh khi trẻ nhận thấy trường học là nơi giải đáp được những vấn đề mà trẻ băn khoăn, thắc mắc và mong muốn được giải thích. Chính vì thế, thay vì giải đáp mọi thắc mắc của trẻ, mua cho trẻ quá nhiều đồ chơi thì bạn hãy để cô giáo giải đáp một số thắc mắc của trẻ, và để trẻ cảm thấy muốn đi học để được chơi cùng các bạn.
chuan bi cho tre vao lop 1 4

Để trẻ tự thích nghi với môi trường mới

Ở mỗi giai đoạn, bé sẽ được học tập ở mỗi môi trường khác nhau. Nếu trước kia, môi trường mẫu giáo thường để trẻ được tự do làm những gì mình thích, gần như không gò bó bé trẻ mặt kiến thức. Nhưng đến môi trường tiểu học, trẻ sẽ được các thầy cô sắp xếp các tiết học, trẻ phải học cách để nhớ bảng chữ cái, cách để cộng trừ…Chính vì có sự khác biệt về môi trường như trên mà nhiều trẻ cảm thấy khó thích nghi, dẫn đến sự chán nản. Thế nên trong giai đoạn này, các bậc phụ huynh cần giúp trẻ học cách để tập trung là một việc gì đó, giúp trẻ phân chia thời gian ăn, ngủ, chơi thành những khoảng thời gian cố định để trẻ quen với kỷ luật. Ngoài ra, bác bậc phụ huynh có thể giúp trẻ suy nghĩ, tả hay kể lại một sự việc nào đó…để trẻ quen dần với cách học của bậc tiểu học.

Thiếu sự khuyến khích

Sự khuyến khích luôn cần thiết cho cả người lớn và trẻ nhỏ. Có thể ban đầu trẻ chưa thực sự theo kịp các môn học của nhà trường, bạn đừng nên quát mắng trẻ quá nhiều, dễ gây cảm giác buồn chán và suy nghĩ “mình luôn kém” ở trẻ. Thay vì quát mắng trẻ, bạn nên thường xuyên khuyến khích, kèm cặp trẻ. Ví dụ nếu trẻ học giỏi, bạn sẽ thưởng cho trẻ đi chơi công viên vào cuối tuần, nếu trẻ được điểm 9, 10 thì bạn sẽ đưa trẻ đi ăn kem…Thêm vào đó, bạn nên quan tâm hỏi han trẻ đi học có hiểu bài không, có vui không sau đó giảng lại cho trẻ những chỗ mà trẻ cảm thấy khó hiểu. Chắc chắn, trẻ sẽ luôn yêu thích và luôn cố gắng để học giỏi.

2. Các bước ba mẹ cần chuẩn bị cho trẻ

Hình thành các kỹ năng tự phục vụ cho trẻ

Thực chất, các kỹ năng này đã được hình thành ở trường mẫu giáo. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn cưng chiều con và giáo viên mẫu giáo, bảo mẫu vẫn đôi khi làm thay cho trẻ.

Ở trường tiểu học, các giáo viên không thể hỗ trợ việc này. Do đó, phụ huynh phải dành thời gian để rèn luyện thật thành thạo cho con như: tự thay quần áo (trong trường hợp trẻ học cả ngày với nhiều hoạt động khác nhau cần thay đổi trang phục), sắp xếp sách vở, dụng cụ học tập ngay ngắn vào cặp, tự đi vệ sinh, tự xúc ăn…

Tâm lý vào lớp 1

Bắt đầu gần nghỉ hè ở mẫu giáo, phụ huynh nên trò chuyện cùng con về việc năm sau con sẽ chuyển sang trường mới, đặc điểm trường đó thế nào, thậm chí, nếu có điều kiện, có thể đưa trẻ đến tham quan trường mới ấy, chỉ cho trẻ lớp học, bàn ghế, bảng….giải thích cho trẻ rằng con sẽ được học thế nào ở đó. Phụ huynh có thể mua trước một số sách vở, dụng cụ học tập lớp 1, giới thiệu cho trẻ làm quen với chúng, dạy trẻ cách thức giữ gìn những vật dụng đó. Phụ huynh nên cố gắng giới thiệu những điều tích cực, thú vị ở trường tiểu học, thay vì doạ nạt con là trường học rất khó, không học là cô giáo phạt…

Phát triển kỹ năng giao tiếp, gia tăng sự tự tin cho trẻ

Chẳng hạn kỹ năng lắng nghe khi người khác nói, trả lời khi được hỏi, đặt câu hỏi cho thầy cô, bạn bè khi thắc mắc, phát âm to rõ. Đương nhiên, những điều này cũng được rèn ở mẫu giáo nhưng nhiều trẻ vẫn rất hạn chế, nhút nhát. Trước khi vào lớp 1, phụ huynh có thể đưa trẻ tham gia các hoạt động xã hội, giao lưu với nhiều người hơn.

Làm quen với nề nếp, kỷ luật ở trường tiểu họcTrò chuyện cùng con mỗi ngày bằng các câu chuyện kể có liên quan đến môi trường học đường như: giữ trật tự trong lớp, giơ tay xin phép thầy cô khi phát biểu hoặc ra ngoài, xếp hàng khi vào lớp, đứng lên chào cô khi vào lớp, tan lớp….Có thể rèn luyện cho trẻ bằng cách yêu cầu trẻ làm một số nhiệm vụ nào đó như vẽ tranh, tô màu, đồ chữ cái…bằng cách ngồi trên bàn học ngay ngắn trong khoảng thời gian 30-45 phút. Điều này cũng giúp làm gia tăng sự tập trung chú ý cho trẻ, rất có ích cho trẻ khi vào lớp 1.

Phát triển khả năng tư duy, giải quyết vấn đề cho trẻ

Bằng cách trò chuyện, hỏi đáp với trẻ một số kiến thức phổ thông để kích thích sự tò mò, khám phá, tư duy rèn luyện khả năng sử dụng ngôn ngữ cho trẻ. Phụ huynh nên kiên nhẫn làm điều này mỗi ngày, từng chút một bằng nhiều cách khác nhau. Ví dụ: coi 1 bộ phim khoa học phổ thông cho trẻ cùng với trẻ, đặt các câu hỏi để trẻ suy nghĩ, giải đáp.

Làm quen chữ viết, tính toán

Lưu ý, chỉ dừng ở mức độ làm quen như nhận diện được chữ cái, đồ theo nét có sẵn, đếm số… Có thể dạy trẻ cách cầm bút viết, ngồi đúng tư thế, viết được tên mình dù nguệch ngoạc, mục đích để trẻ tự ghi tên vào đồ dùng, sách vở khi cần thiết.

Nếu phụ huynh chuẩn bị tốt những điều trên cho con thì hãy tự tin, con của mình sẽ tìm thấy niềm vui ở lớp 1.

Kể chuyện về trường tiểu học

Với con, trường tiểu học là nơi hoàn toàn lạ lẫm. Nó có thể vô cùng nguy hiểm, nó cũng có thể rất dễ thương. Nghĩ về trường tiểu học, con sẽ vô cùng hoang mang. Những câu chuyện kể về trường tiểu học của bố mẹ sẽ giúp con định hình rõ ràng hơn về một nơi mà con sắp đến. Những câu chuyện đó sẽ là:

- Kỷ niệm vui, buồn của cha mẹ khi còn học tiểu học.

- Kỷ niệm về thầy cô giáo.

- Kỷ niệm về bạn bè.

- Mô tả của cha mẹ về các đồ dùng trong nhà trường, các cán bộ công nhân viên trong trường.

- Mô tả về lớp học, về đội thiếu niên tiền phong, về sao nhi đồng, về giờ chào cờ, giờ lên lớp, giờ ra chơi, giờ ngoại khóa….

Kể cho con nghe về ngôi trường mà con sắp theo học

Đây là bước vô cùng quan trọng, nếu không có nó, con sẽ vô cùng hoang mang. Hãy kể cho con nghe về những lớp học hiện đại, những góc sân vui chơi dễ thương, những phòng thư viện, phòng máy tính có ở trong trường.

Sau đó, cha mẹ hãy đưa con đến trường để tham quan ít nhất hai lần trước khi con chính thức bước vào cánh cổng trường với tư cách học sinh. Với lời giới thiệu kỹ càng như vậy, con sẽ cảm thấy trách nhiệm học tập của mình rất rõ ràng và cảm thấy mình đúng là một thành viên của ngôi trường dễ thương kia.

Biến ngày đầu tiên đến trường tiểu học của con thành một ngày hội

Đưa con đi sắm sửa đồ dùng học tập: Để con có thêm động lực học tập, cha mẹ hãy đưa con đi chọn và sắm sửa đồ dùng học tập. Nếu tự tay con được chọn lựa, chắc chắn con sẽ cảm thấy hào hứng và có trách nhiệm học tập hơn.

Bọc vở và sắp xếp đồ dùng học tập: Thường thì các thầy cô giáo bảo cha mẹ làm giúp con. Tuy nhiên, điều đó sẽ khiến con không tự giác. Cha mẹ nên hướng dẫn con tự làm và tự bảo quản đồ dùng. Khi con tự làm, con sẽ thêm yêu quý đồ dùng học tập của con.

Chuẩn bị tổ chức ngày hội: Vì ngày đầu tiên đi học của con là vô cùng quan trọng. Để con thích đến trường, cha mẹ đừng quên tổ chức ngày đầu tiên quan trọng đó thành một ngày hội. Các thứ cần chuẩn bị sẽ là:

- Mua một món quà nhỏ, có thể là cái bánh, cái kẹo tặng ngay sau khi con vừa xong buổi khai giảng và được cha mẹ đón về.

- Một chùm bóng bay để con sử dụng trong lễ khai giảng.

- Một bông hoa thật đẹp để cài áo.

- Cha mẹ cũng nên chuẩn bị một bữa tiệc để chào đón con khi con vừa ở trường về sau lễ khai giảng, hoặc ít ra là một bữa ăn có mặt đầy đủ các thành viên trong gia đình với những món ăn mà con yêu thích.

Tiến hành ngày hội: Đây là một ngày lễ quan trọng, vì thế cha mẹ nên xin nghỉ việc để cùng nhau đưa con đến trường. Trong lễ khai giảng, nếu được phép, cha mẹ đề nghị nhà trường cho vào dự cùng con. Đây sẽ là điều con mong muốn và vô cùng thích thú.

Đưa con đến trường với sự háo hức

Bắt đầu từ bây giờ, con sẽ phải làm quen với áp lực học tập, áp lực bị trói buộc ngồi yên tại chỗ trong suốt nhiều tiếng đồng hồ. Con chán nản, phá phách là bình thường. Con sẽ không hào hứng đi học. Vì thế, một vài chiêu nho nhỏ sẽ giúp con kéo dài được sự háo hức của buổi đầu tựu trường. Cách làm đơn giản là: Buổi sáng đầu tiên sau khai giảng, cha mẹ hãy chuẩn bị một số bông hoa bằng giấy để con đi học về nhà sẽ dán hoa lên trên tờ lịch. Cứ mỗi ngày một bông hoa.