Uncategorized

Các triệu chứng của tai biến mạch máu não và cách phòng ngừa

Thứ năm - 22/06/2017 19:03

Tai biến mạch máu não được chia thành 2 thể, tai biến mạch máu não nhẹ và nặng. Tuy nhiên, dù là thể nhẹ hay nặng đều khiến cuộc sống của người bệnh bị ảnh hưởng. Một số trường hợp bệnh nhân bị tai biến mạch máu não tưởng nhầm bị trúng gió và cạo gió cho bệnh nhân gây tử vong. Chính vì vậy việc hiểu biết về các triệu chứng tai biến mạch máu não có thể giúp chúng ta trang bị cho mình những kiến thức cơ bản nhất, bao gồm các nhận biết sớm các biểu hiện bên ngoài, biện pháp chăm sóc và làm thế nào để có cách xử lý kịp thời và tránh những hậu quả không đáng có do thiếu hiểu biết.

Triệu chứng tai biến mạch máu não

1. Rối loạn ngôn ngữ

- Đột nhiên rối loạn ngôn ngữ: nói khó, nói ngọng, mọi người không hiểu được bệnh nhân nói gì. Triệu chứng này có thể chỉ diễn ra trong ít phút, nhưng cũng có thể kéo dài cả ngày trước khi tai biến nghiêm trọng xảy ra: bệnh nhân không còn khả năng phát ngôn.

2. Chóng mặt, ù tai và choáng váng

- Triệu chứng này cũng do não không được nuôi dưỡng và đột ngột không có khả năng điều khiển như bình thường .Vì vậy, một trong những triệu chứng của tai biến mạch máu não là gây chóng mặt, ù tai, một số trường hợp có thể gây yếu một bên chân và bệnh nhân đứng không vững.

3. Đau đầu dữ dội

Triệu chứng đau đầu dữ dội của bệnh nhân tai biến

- Triệu chứng này có ở trên 50% số bệnh nhân. Do mạch máu đưa máu lên nuôi não đột ngột bị ngừng do tắc mạch máu hoặc vỡ mạch máu nên máu không được đưa lên để nuôi não chính vì vậy ở bệnh nhân tai biến mạch máu não thường có hiện tượng đau đầu dữ dội và đột ngột.

4. Cầm nắm khó khăn

- Đột nhiên một bên tay không cầm nắm chắc được đồ vật, dễ rơi thìa, đũa, bát. Nhặt lại vật dụng để rơi một cách khó khăn. Hiện tượng này cũng do máu lên não bị hạn chế, vì vậy não không có khả năng điều khiển tay chân như bình thường. Lúc này, bệnh nhân khó khăn trong việc cầm nắm, nhặt, điều khiển vật dụng.

5. Đột ngột tê cứng ở mặt, tay hoặc chân

Tê chân
- Khi não của bệnh nhân bị ảnh hưởng do máu không đưa dinh dưỡng lên nuôi não, làm tay chân bệnh nhân có cảm giác tê, đôi khi là mất cảm giác đau ở chân tay thậm chí ở một nửa người.

6. Rối loạn trí thức

- Những biểu hiện của rối loạn trí thức: bệnh nhân đột nhiên mất định hướng trong vài phút, vài giờ. Thoáng quên, thoáng điếc, mất định hướng về không gian và thời gian.

Thông thường thì tai biến mạch máu não nhẹ không gây nguy hiểm tới tính mạng của bệnh nhân, tuy nhiên nếu không được đưa tới cơ sở y tế để được khắc phục kịp thời thì những triệu chứng tai biến mạch máu não trên bệnh có thể nặng hơn gây liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn đại tiểu tiện ở bệnh nhân... Chính vì tính chất nguy hiểm của bệnh nên nếu có những triệu chứng trên cần tới ngay cơ sở y tế để được chuẩn đoán và điều trị.

Chế độ ăn và vận động cho người tai biến mạch máu não

Chế độ ăn

Người bệnh nên bổ sung một chế độ ăn giúp loãng máu. Các loại gia vị như ớt, tỏi, hành tây, gừng, hạt tiêu là những loại gia vị được khuyến khích sử dụng giúp phòng đột quỵ. Các loại trái cây như chuối, cam, bưởi,…giầu kali và vitamin C giúp cải thiện chức năng nội mô, ngăn ngừa sự hình thành các huyết khối trong tĩnh mạch có tác dụng phòng ngừa đột quỵ.

Ngoài ra, các loại ngũ cốc nguyên hạt: như các loại đậu, hạnh nhân có tác dụng ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ. Các loại rau, củ, quả chứa nhiều chất xơ, axit folic được khuyến khích sử dụng nhằm ngăn ngừa tai biến mạch máu não như: súp lơ, các loại rau có màu xanh đậm,.. có tác dụng giảm cholesterol, tăng tuần hoàn. Các chất béo bão hòa như: dầu vừng, dầu đậu nành, dầu cá thu, cá ngừ, cá mòi,… đều có tác dụng phòng ngừa máu đông.

Người bệnh không nên sử dụng các thực phẩm nhiều vitamin K thường tìm thấy nhiều trong gan và lòng đỏ trứng gà, mùi tây, măng tây, dầu oliu, dâu tây, kiwi. Hạn chế thực phẩm nhiều muối, các thực phẩm giầu đạm, chất béo như các loại thịt có màu đỏ, nội tạng động vật …

Chế độ vận động

Với các trường hợp nặng cần đổi tư thế nằm của bệnh nhân mỗi giờ để chống loét. Nên xoa bóp bắp cơ, vận động các khớp tay và chân cho bệnh nhân để máu lưu thông và tránh cứng khớp. Tập vận động để giúp phục hồi nhanh. Sau khi xuất viện, tập vận động tại nhà hoặc có thầy thuốc chuyên khoa tâm lý trị liệu hướng dẫn. Cố gắng cho bệnh nhân tự làm các hoạt động sinh hoạt hàng ngày với sự trợ giúp của thân nhân để có thể hồi phục sớm.

Phòng ngừa bệnh tai biến mạch máu não

- Liệu pháp thay đổi lối sống (thực hiện chế độ ăn kiêng và hoạt động thể lực) là biện pháp quan trọng làm giảm nguy cơ bị vữa xơ động mạch nói chung và tai biến mạch máu não nói riêng bao gồm: cai thuốc lá; có chế độ dinh dưỡng giàu vitamin, khoáng chất, hạn chế ăn quá nhiều chất béo và các thực phẩm giàu calo, liệu pháp dinh dưỡng còn nhằm làm giảm lượng lipid máu, giảm huyết áp và giảm đường máu nếu bệnh nhân bị đái tháo đường; Tăng hoạt động thể lực sẽ làm cải thiện tình trạng tim mạch và làm cải thiện các yếu tố nguy cơ tim mạch như rối loạn lipid máu, béo phì và tăng huyết áp.
- Phòng ngừa tình trạng đông máu bằng thuốc: Tình trạng tăng đông có thể ảnh hưởng đến bệnh lý tim mạch. Điều trị bằng aspirin có lợi trong phòng ngừa tiên phát và thứ phát cho các bệnh nhân bị nhồi máu não. Liều điều trị nên lựa chọn là liều có hiệu quả cao nhất với tác dụng phụ ít nhất.
- Các bệnh nhân có nguy cơ cao hay những người có kèm theo tăng huyết áp, rối loạn lipid máu hoặc bệnh tim mạch (bệnh động mạch vành, đột quỵ hay bệnh mạch máu ngoại biên) nên được điều trị bằng aspirin 75-100 mg/ngày. Nếu bệnh nhân bị dị ứng với aspirin, các thuốc ức chế ngưng tập tiểu cầu khác như clopidogrel 75mg/ngày có thể được dùng thay thế ở các bệnh nhân có nguy cơ cao.
- Điều trị rối loạn lipid máu: Những người trên 45 tuổi cần được kiểm tra lipid máu định kỳ, bao gồm cholesterol toàn phần, LDL-C, triglycerid và HDL-C sau khi nhịn đói 10-12 giờ. Nên kiểm tra định kỳ lượng lipid máu 6-12 tháng/lần.
Mục tiêu điều trị rối loạn lipid máu là LDL-C dưới 2,6 mmol/l (100mg/dl), triglycerid dưới 2,3 mmol/l (200 mg/dl) và HDL-C bằng hoặc trên 1,0mmol/l (40mg/dl). Tuy nhiên, cần cân nhắc giữa lợi ích và giá thành, cũng như các tác dụng phụ có thể gặp khi dùng thuốc liều cao. Điều trị bằng thuốc phải kết hợp với liệu pháp thay đổi lối sống. Liều thuốc được tăng dần đến khi đạt được nồng độ LDL-C mục tiêu.
- Kiểm soát trị số huyết áp: Tăng huyết áp rất hay gặp ở người có tuổi. Tăng huyết áp làm tăng nguy cơ bị các biến chứng tim mạch (đột quỵ, bệnh động mạch vành và mạch máu ngoại biên).
Mục tiêu điều trị nhằm đạt trị số huyết áp dưới 140/90mmHg. Thay đổi lối sống và dùng thuốc được áp dụng cho các bệnh nhân có huyết áp trên 140/90mmHg. Các nghiên cứu gần đây cho thấy việc quan trọng nhất trong điều trị tăng huyết áp là đạt được trị số huyết áp mục tiêu. Nguyên tắc sử dụng thuốc hạ áp là nên bắt đầu với một thuốc liều thấp hoặc phối hợp các nhóm thuốc với liều thấp để vừa đạt được hiệu quả điều trị vừa làm giảm tác dụng phụ.

Lưu ý: Trong mùa hè, thời tiết nắng nóng sẽ là yếu tố làm gia tăng các ca tai biến mạch máu não , vì vậy những bệnh nhân đã từng bị tai biến mạch máu não, và những người có nguy cơ phải đặc biệt chú ý đến các biện pháp phòng bệnh, tránh hoạt động quá sức và có chế độ ăn uống, lao động, nghỉ ngơi... phù hợp với sức khỏe.