Làm thôi nôi cho bé - cần chuẩn bị gì và nghi lễ cúng như thế nào?

Thứ hai - 02/12/2013 01:48
Lễ thôi nôi cho bé là một trong các lễ có ý nghĩa rất quan trọng chào mừng bé tròn 1 tuổi. Lễ cúng thôi nôi nhằm mục đích cầu mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với bé. Trong văn hóa của người Việt thì đây cũng là một nét văn hóa đặc trưng, thể hiện niềm tin của cha mẹ về một tương lai tươi sáng cho những đứa con yêu của mình.Khi trẻ vượt qua 12 tháng đầu đời khỏe mạnh- từ khi sinh ra đến mốc thời gian này, bé học được nhiều bài học mới lạ và hòa nhập vào cuộc sống thế giới bên ngoài đầy sinh...

Lễ thôi nôi cho bé là một trong các lễ có ý nghĩa rất quan trọng chào mừng bé tròn 1 tuổi. Lễ cúng thôi nôi nhằm mục đích cầu mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với bé. Trong văn hóa của người Việt thì đây cũng là một nét văn hóa đặc trưng, thể hiện niềm tin của cha mẹ về một tương lai tươi sáng cho những đứa con yêu của mình.


Khi trẻ vượt qua 12 tháng đầu đời khỏe mạnh- từ khi sinh ra đến mốc thời gian này, bé học được nhiều bài học mới lạ và hòa nhập vào cuộc sống thế giới bên ngoài đầy sinh động thì các bậc cha, mẹ, ông bà đều vui mừng và tổ chức lễ cúng đầy năm, cúng cho con cháu mình vừa tròn một tuổi khỏe mạnh hày còn gọi là lễ cúng thôi nôi. Từ thôi trong dân gian có nghĩa là dừng lại, bỏ đi và từ nôi là cái nôi, cái giường nhỏ để đong đưa trẻ chưa tròn năm, vì vậy cụm từ thôi nôi có nghĩa là bỏ cái nôi, không nằm trong giường nhỏ bé nữa mà chuyển sang nằm gường lớn. Một sự kiện lớn của con người, và ngày của sự kiện nầy sẽ trở thành ngày sinh nhật của mỗi người sau này.


Cách tổ thức lễ thôi nôi cho bé


Chuẩn bị trước lễ cúng thôi nôi cho bé


Các công việc cần chuẩn bị để làm lễ thôi nôi cho bé cũng không kém phần quan trọng. Bạn nên tham khảo ý kiến những người lớn tuổi trong gia đình, những người đã có kinh nghiệm trong việc làm lễ cúng thôi nôi cho bé. Đầu tiên là cần chuẩn bị lễ vật cho buổi lễ cúng thôi nôi, tùy theo phong tục tập quán của từng vùng miền mà sẽ yêu cầu những lễ vật khác nhau. Công tác chuẩn bị bao gồm:


- Chọn không gian thuận tiện: Bạn có thể đãi tiệc trong nhà hoặc ngoài trời, hoặc ở nhà hàng nào.
- Lên danh sách khách mời để bố trí bàn ghế vừa vặn với không gian tổ chức.
- Chuẩn bị hình ảnh từ lúc bé mới sinh ra đời cho đến hiện tại để trong album (sắp xếp theo tuần tự thời gian) đặt trên một chiếc bàn nhỏ xinh để bà con khách mời cùng chiêm ngưỡng.
- Thiết kế thiệp mời và phát cho khách. Điều này cần thiết để buổi tiệc được đi dự đông vui.
- Chọn hình làm backdrop (tấm màn căng sân khấu) giúp bữa tiệc thêm phần trang trọng và hoành tráng; không gian tiệc có thể trang trí bằng hoa hoặc bong bóng theo chủ đề với màu sắc và kiểu cách của từng gia đình.
- Chọn mẫu bánh kem thôi nôi theo tuổi của bé, ví dụ bé tuổi Heo sẽ có biểu tượng chú heo con trên chiếc bánh kem.


- Chuẩn bị trò chơi sẽ tăng thêm phần thú vị cho bữa tiệc. Hãy để người lớn và trẻ con cùng tham gia những trò đơn giản mà vui như: Đoán xem bé chọn gì, nhong nhong ngựa ông đã về, kéo cưa lừa xẻ, tập tầm vông, đóng kịch theo chủ đề… Dĩ nhiên bạn cũng nên chuẩn bị một món quà nhỏ dành cho người thắng cuộc trong các trò chơi.


- Là nhân vật chính của ngày làm lễ cúng thôi nôi, cho nên đứa trẻ được tắm sạch sẽ và mặc quần áo đẹp.


Chuẩn bị lễ vật cúng thôi nôi


Lễ thôi nôi, ngoài lễ vật chè – xôi, vịt luộc cúng Mụ bà – Đức ông như trong lễ đầy tháng, còn có heo quay cúng đất đai diên địa, thổ công, thổ chủ. Mâm cúng được bày ngoài sân, đầu hướng ra ngoài, đi kèm với heo quay còn có 5 chén cháo, 1 tô cháo, 1 đĩa lòng lợn, rau sống, nhang, đèn, rượu, trà, hoa quả, trên lưng lợn quay gắn một con dao bén.
Trong nhà, bày 3 mâm cúng gồm mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh; mâm cúng cửu huyền thất tổ và mâm cúng ông bà quá vãng (bao nhiêu bàn thờ, bấy nhiêu mâm cúng). Lễ vật là những thức ăn chín phù hợp với tập quán mỗi địa phương. Kế bên (trên bộ ván hoặc bộ vạt) bày 12 chén chè, xôi; con vịt luộc chín với 3 chén cháo và 1 tộ cháo cúng 12 Mụ bà và 3 Đức ông. Cụ thể như sau:


- 12 chén chè đậu trắng nếu làm lễnthôi nôi cho cho bé trai (nếu làm lễ thôi nôi cho bé gái thì chè trôi nước) cúng 12 bà mụ.
- 13 dĩa xôi cúng 13 ông thầy
- 1 con gà luộc
- 1 ly rượu nhỏ (dùng để rưới lên hoa sau khi cúng)
- 12 miếng trầu đã têm + 1 lá nguyên + 1 trái cau nguyên Bình hoa tươi
- Trái cây 5 loại quả (quả gì cũng được)
- 2 cây đèn cầy cúng sao + 3 cây nhang
- 1 bộ đồ hình nam thế, viết tên ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ đốt bỏ giải hạn cho bé


Sau khi hoàn tất giai đoạn chuẩn bị lễ vật làm tiệc cúng thôi nôi cho bé, việc bạn cần làm là chuẩn bị bài khấn cho lễ cúng thôi nôi, cầu mong đấng thần linh, ông bà tổ tiên phù hộ cho bé khỏe mạnh, chóng lớn, ngoan hiền, phù hộ cho gia đình ấm no hạnh phúc.


Thêm một nghi thức rất thú vị trong lễ thôi nôi của bé đó là nghi thức dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé. Cha mẹ chuẩn bị nhiều đồ vật khác nhau xung quanh bé và cho bé tự lựa chọn. Niềm tin của cha mẹ về vật đầu tiên mà bé chọn sẽ dự doán nghề nghiệp và tính cách tương lai của bé. Vật dụng được bé lựa chọn trước tiên được tin tưởng là sự lựa chọn nghề nghiệp và tính cách của bé trong tương lai


Chuẩn bị làm tiệc cúng thôi nôi cho tuy đơn giản nhưng cũng không kém phần quan trọng. Phần nào thể hiện nét văn hóa truyền thống của người Việt, thể hiện sự thành tâm cầu nguyện của các bậc cha đối với con cái mình.


Nghi lễ cúng thôi nôi cho bé như thế nào?


- Mâm cúng được bày ngoài sân, đầu hướng ra ngoài, đi kèm với heo quay còn có 5 chén cháo, 1 tô cháo, 1 đĩa lòng lợn, rau sống, nhang, đèn, rượu, trà, hoa quả, trên lưng lợn quay gắn một con dao bén.
Trong nhà, bày 3 mâm cúng gồm mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh; mâm cúng cửu huyền thất tổ và mâm cúng ông bà quá vãng (bao nhiêu bàn thờ, bấy nhiêu mâm cúng). Lễ vật là những thức ăn chín phù hợp với tập quán mỗi địa phương. Kế bên (trên bộ ván hoặc bộ vạt) bày 12 chén chè, xôi; con vịt luộc chín với 3 chén cháo và 1 tộ cháo cúng 12 Mụ bà và 3 Đức ông.


- Thực hiện lời khấn cầu mong đấng thần linh, ông bà tổ tiên phù hộ cho bé mạnh khỏe, chóng lớn, ngoan hiền, phù hộ cho gia đình ấm no hạnh phúc nghi thức dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé.


- Sau khi lễ cúng xong là thực hiện nghi thức “chọn nghề cho tương lai” của trẻ. Cha mẹ sẽ bày những vật dụng phù hợp trên bộ ván, trong mâm hoặc trên bàn các vật dụng như: gương, lược, viết, tập sách, nắm xôi, tiền, kéo, đất...


và sau đó, đặt đứa trẻ ngồi trước các vật dụng để trẻ tự chọn lựa. Dĩ nhiên là đứa trẻ sẽ bò đến và nhặt lấy những thứ mà nó thích. Trong dân gian tin tưởng là vật nào được trẻ chọn trước (cầm trước) đó chính là sự chọn lựa nghề nghiệp tương lai của trẻ. Sau khi trẻ lựa chọn cho mình nghề nghiệp trong tương lai thì ông bà, giòng họ nội ngoại và khách mời người đến chúc phúc, tặng quà và hôn trẻ với tình yêu thương chân tình.


+ Tiếp đến là nghi thức chúc mừng và lì xì cho bé.


+ Mẹ hãy bớt chút thời gian và cũng đừng ngại nhờ người thân, bạn bè giúp sức ghi lại hình ảnh của bé để bé có được những khoảnh khắc thiêng liêng, ấm áp và đáng nhớ trong lễ thôi nôi mang đậm nét đẹp truyền thống của mình nhé.