Chế độ dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai

Thứ năm - 22/06/2017 20:16
Trong quá trình mang thai, chế độ dinh dưỡng cho bà bầu là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Dưới đây là hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng cho bà bầu theo từng tháng của thai kỳ để thai nhi phát triển toàn diện.
Trong quá trình mang thai, chế độ dinh dưỡng cho bà bầu là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Dưới đây là hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng cho bà bầu theo từng tháng của thai kỳ để thai nhi phát triển toàn diện.

Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng thứ nhất

Ở tháng đầu tiên của thai kỳ, bà bầu thường xuyên thai nghén, cảm thấy mệt mỏi, khó chịu bụng và biếng ăn. Tuy nhiên, đây được xem là giai đoạn quan trọng đối với thai nhi, các bà mẹ cần chú ý bổ sung đầy đủ dinh dưỡng vitamin và khoáng chất, đặc biệt là ăn nhiều loại thức ăn có chứa protein, sắt như thịt bò, thịt lợn, cá… Ngoài ra, bạn có thể dùng thêm các dược phẩm bổ sung sắt và acid folic.

dinh duong cho ba bau

Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng thứ hai

Ở tháng thứ 2, cơ thể mẹ bầu đã bắt đầu có những thay đổi rõ rệt như: đau đầu, chóng mặt, dừng vòng kinh, kèm theo nôn nhiều, núm vú và những vùng xung quanh hơi có cảm giác đau. Những cơn ốm nghén cũng tìm đến bà bầu nhiều hơn, khiến mẹ bầu cảm thấy rất mệt mỏi và chán ăn. Do đó, mẹ bầu nên tranh thủ nghỉ ngơi nhiều hơn, tích cực bổ sung dưỡng chất cho cơ thể. Nếu thường xuyên bị nôn, mẹ bầu nên ăn nhiều hoa quả và các thức ăn dễ tiêu hóa như: cháo, bánh mì, rau xanh, bông cải, sinh tố, các loại ngũ cốc… tuyệt đối không ăn thức ăn chưa nấu chín như trứng sống, thịt tái…

Trong tháng này phôi thai còn nhỏ, chưa đòi hỏi một lượng dinh dưỡng lớn nên nếu mẹ bầu không muốn ăn thì cũng đừng ép mình quá. Các mẹ bầu hãy uống thêm sữa, các loại thực phẩm chức năng cho bà bầu trong giai đoạn này.

Chế độ dinh dưỡngm ho bà bầu tháng thứ ba

Ở tháng thứ 3, bà bầu vẫn thường xuyên bị các cơn ốm nghén, nên rất khó dung nạp thức ăn. Mẹ bầu có thể ngậm lát gừng để giảm bớt cơn buồn nôn hoặc chia nhỏ bữa ăn, ăn mỗi khi thèm để tránh tạo cảm giác đói, nôn oẹ, cần nghỉ ngơi nhiều hơn để làm giảm bớt cơn nghén. Ngoài thực phẩm thuộc 4 nhóm dinh dưỡng thiết yếu. Mẹ bầu nhớ bổ sung thêm vitamin B11 có nhiều trong rau củ và các vi chất cần thiết khác như folate, omega 3,..Trong gian đoan này mẹ bầu nên bắt đầu bồi bổ cơ thể bằng những món canh hầm bổ dưỡng như canh gà, các loại thịt, cá, trứng, chú ý ăn nhiều rau xanh và trái cây. Uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày.

Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng thứ tư

Tháng thứ 4, bụng đã lấp ló xuất hiện, các cơn ốm nghén đã giảm đáng kể. Đây là thời kỳ thai nhi sẽ cần nhiều dinh dưỡng hơn để phát triển và hoàn thiện các cơ quan. Do đó, mẹ bầu cần chú trọng chế độ dinh dưỡng nhiều hơn nên chia nhỏ và ăn thành nhiều bữa mỗi ngày. Lưu ý, không nên nhai lệch về một bên hàm và nhai kĩ rồi mới nuốt. Không nên sử dụng các chất kích thích như: rượu, bia… và không hút thuốc lá. Nên ăn những loại thức ăn có chứa nhiều vitamin, khoáng chất.

– Vitamin A: Có trong trứng, sữa, tôm, cá, gan các loài động vật. Các loại rau quả có màu đậm (như rau muống, rau dền, rau đay, rau khoai loang, cần ta, gấc, cà rốt, bí đỏ, đu đủ, xoài, củ khoai lang nghệ…) có nhiều caroten, khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành vitamin A.

– Vitamin B1: Có nhiều trong ngũ cốc và các loại đậu (hạt) như gạo, bột mì, bột đậu xanh…

– Vitamin B2: Hạt ngũ cốc toàn phần, thức ăn có nguồn gốc động vật.

– Vitamin B6: có nhiều trong gan bê, ruốc thịt, thịt gà, ngô…

– Vitamin B9 (hay còn gọi là acid folic) có nhiều trong măng tây, rau xanh, gan, thịt gà, trứng.

– Vitamin PP: Lạc, vừng, đậu các loại, rau ngót, giá đậu xanh, cải xanh, rau dền đỏ, rau bí, thịt, cá, tôm, cua, ếch.

– Vitamin B12: Pho mát làm từ thịt dê và thịt cừu, cá, quả hạnh nhân, cải xoong, dưa bắp cải, sữa tươi, sữa bột, sữa chua, sữa đậu nành, nước khoáng…

– Vitamin C:  Rau xanh (rau muống, rau ngót, bắp cải, cải xoong), quả chín (cam, chanh, bưởi, xoài, ổi…), khoai tây, khoai lang, củ cải, hành tây, ớt ngọt, rau mùi, …

– Vitamin D: Dầu gan cá, cá, gan, lòng đỏ trứng, thịt lợn, chất béo của sữa.

– Vitamin E: Các loại dầu (dầu hướng dương, dầu lạc, dầu cọ…), rau dền, giá đậu, quả mơ, quả đào, gạo, ngô, lúa mì.

Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng thứ năm

Ở tháng thứ 5, não bộ của thai nhi bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Do đó, giai đoạn này chế độ dinh dưỡng phải phù hợp để não bộ trẻ phát triển tốt nhất. Lúc này bà bầu không nên ăn quá nhiều thịt và đường trắng. Bởi ăn nhiều thịt sẽ khiến cơ thể có nhiều acid, làm cho não của thai nhi không linh hoạt; ăn quá nhiều đường trắng không có lợi cho việc phát triển tế bào ở đại não. Bạn nên tích cực ăn nhiều các loại thực phẩm giàu DHA như cá, trứng, các loại đậu…

Ngoài ra ở tháng thứ 5, cơ thể mẹ bầu lúc này bắt đầu trở nên nặng nề hơn, do cơ thể tích quá nhiều nước. Nên hạn chế ăn mặn, giảm lượng muối trong lúc nấu ăn, tránh thực phầm nhiều muối như khoai tây chiên, đồ ăn chế biến sẵn, dưa chua, ô-liu và các loại thịt xông khói.

Chế độ ăn cho bà bầu tháng thứ sáu

Ở tháng thứ 6, thai nhi sinh trưởng rất nhanh mẹ bầu cảm thấy đói liên tục vì thế trong chế độ ăn uống nên có nhiều lòng trắng trứng gà, bổ sung các chất khoáng cũng như vitamin. Lượng canxi của mẹ bầu được thai nhi hấp thụ rất nhiều do đó rất dễ bị thiếu. Nếu lượng canxi không đủ thì sau này đứa trẻ sinh ra rất dễ bị loãng xương, đau răng hoặc viêm lợi và thai nhi cũng dễ bị gù lưng bẩm sinh. Do đó, trong quá trình dưỡng thai, bà bầu chú ý phải cung cấp lượng canxi vừa đủ.

Trong giai đoạn này mẹ bầu cũng cần chú ý bổ sung đầy đủ lượng sắt, để tránh bị thiếu máu thai kỳ. Các loại rau như: cải trắng, hồng tây, khoai tây, các loại đậu chế biến đều chứa nhiều chất sắt, canxi và vitamin.

Ngoài ra bà bầu nên ăn nhiều thịt nạc, thịt gia cầm, cùng các loại trứng, hạt vừng, bột, hoa quả… Các loại thực phẩm này giàu chất sắt, rất có lợi cho người mẹ và thai nhi. Chỉ cần trong khi ăn uống, người mẹ có ý thức tăng cường hàm lượng chất sắt, canxi thì có thể dự phòng được bệnh thiếu các chất canxi, sắt.

Mẹ bầu nên tránh ăn nhiều thực phẩm chứa dầu mỡ và muối, để không bị phù chân, cao huyết áp và các bệnh về tim mạch.

Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng thứ bảy

Đến tháng thứ 7, bà bầu cần có chế độ dinh dưỡng phong phú và đa dạng với các loại gạo, các loại đậu, rau củ, ngũ cốc, trái cây, thịt, cá… Tuy nhiên, mẹ bầu cần kiểm soát mức độ ăn của mình để tránh bị tăng cân quá nhiều nhé. Hãy thường xuyên theo dõi tình hình sức khỏe và cân nặng để có chế độ ăn uống hợp lý.

Giai đoạn này, bà bầu cũng cần tích cực bổ sung hàm lượng sắt cho cơ thể. Bởi nhu cầu sắt lúc này rất lớn. Các loại thực phẩm giàu sắt mà bạn nên ăn là gan động vật, thịt nạc, các loại cá, các loại đậu và rau quả…

Bà bầu cũng chú ý bổ sung thêm canxi, phốt pho, i-ốt, kẽm cho cơ thể bằng các loại thực phẩm là rong biển, tảo đỏ, sứa, đậu tương, đậu phụ, rau cải, mộc nhĩ đen, lạc, trứng gà, lòng đỏ trứng, xương đầu động vật, thịt nạc, gan động vật cùng các loại cá, tép moi, trai biển…

Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng thứ tám

Ở tháng thứ 8, nhu cầu dinh dưỡng của bà bầu là rất lớn. Mẹ bầu cần chia nhỏ thành nhiều bữa ăn và không nên ăn quá no một lúc, để giảm cảm giác dạ dày bị trướng và đầy bụng.

Mỗi tuần, thể trọng của thai phụ tăng khoảng 500 gam thì nên ăn nhiều rau xanh và nên hạn chế ăn các đồ ngọt, chứa đường, mỡ để phòng thai nhi quá to, gây khó khăn cho việc sinh nở.

Nên chọn các món ăn có trị dinh dưỡng cao như: thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, tránh ăn đậu nành, khoai hồng để phòng dạ dày bị chướng.

Mẹ bầu cần tránh lạm dụng các loại thực phẩm bổ dưỡng như: dầu gan cá, vitamin, nhân sâm…

Khẩu phần ăn hàng ngày khi mang thai tháng thứ 8 nên có các loại thực phẩm sau: gạo, ngũ cốc và các lương thực khác; trứng các loại (gà, vịt, chim cút), thịt bò, các loại thịt khác và cá, gan động vật (mỗi tuần ăn một lần), các loại đậu, rau, hoa quả, dầu chưng cất.

Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu tháng thứ chín

Tháng thứ 9, bà bầu sẽ khá bận rộn để chuẩn bị cho sự sinh nở, nhưng không vì vậy mà không lưu ý chế độ ăn uống. Bà bầu vẫn cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng trong giai đoạn này. Tuy nhiên, cần hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ để tránh cơ thể quá nặng nề, khó sinh nở.

Đặc biệt, tháng cuối cùng của thai kỳ bạn không nên ăn nhiều muối. Bởi cuối giai đoạn mang thai dễ phát sinh các chứng bệnh cao huyết áp, do đó nên hạn chế ăn muối. Mẹ bầu nên chú ý ăn chất có sắt, lượng máu đủ để sinh con và để tích chữ lượng sắt cho thai nhi.

Tăng cường bổ sung vitamin: Các vitamin chủ yếu từ ăn các loại rau tươi xanh và hoa quả. Vitamin A có thể tăng sức đề kháng bị nhiễm bệnh của mẹ bầu. Vitamin D có thể giúp cho quá trình hấp thụ canxi được dễ dàng hơn.

Ngoài ra, các mẹ cùng nên ăn nhiều thức ăn thanh đạm. Dùng dầu thực vật để chế biến thức ăn, ăn ít các món ăn chính, ăn nhiều các món ăn phụ như rau, hoa quả, các chế phẩm sữa. Ăn uống thanh đạm là tiêu chuẩn cho người mẹ mang thai ở thời điểm cuối này.

Mẹ bầu mang thai tháng thứ 9 cần ăn nhiều, nhưng mỗi lần ăn không nên no quá và ăn các thức ăn có hàm lượng mỡ chua và chất kẽm như: hạt hồ đào, hướng dương, vừng đen, lạc. Tăng cường lượng thức ăn có chất sắt, vitamin B2 như: các loại gan, lòng đỏ trứng, mộc nhĩ đen, cải tía, rong biển, chế phẩm từ đậu, cải xanh. Hàm lượng thức ăn có canxi cùng vitamin D như: sữa bột, gan, tôm, canh cá, canh đầu cá, các chế phẩm đậu phụ. Ăn nhiều sữa bột và hoa quả sẽ tốt cho da của cả người mẹ và trẻ nhỏ.
Một số quy tắc các mẹ bầu cần nhớ:
1. Không được bỏ bữa sáng.
2. Ăn đa dạng các sản phẩm từ sữa.
3. Chọn đồ ăn vặt lành mạnh.
4. Ăn cá 2 lần/ tuần.
5. Giữ cân nặng khỏe mạnh, ổn định.
6. Uống nhiều nước và các loại chất lỏng khác.
7. Bữa chính nhất thiết phải có tinh bột.
8. Ăn nhiều rau quả.
9. Đừng cố ăn cho hai người.

Tác giả bài viết: Thiên Hương